7ο ΓΕΛ ΠΕΙΡΑΙΑ "ΓΛΥΠΤΑ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ": «ΤΑ ΓΛΥΠΤΑ ΣΤΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΕΡΨΙΘΕΟΣ»

«ΤΑ ΓΛΥΠΤΑ ΣΤΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΕΡΨΙΘΕΑΣ»

Ηρώ Κωνσταντοπούλου και Παναγιώτης Βλαχάκος

Ομάδα: Δόντι Αλεξάνδρα ,Γκάτσε Εσμεράλντα ,Δημητρίου Κωνσταντίνος ,Βογιατζή Μαριάννα

Ηρώ Κωνσταντοπούλου

Το μικρό αυτό κορίτσι, που έδωσε στους διώκτες της μαθήματα ελευθερίας, θάρρους, αξιοπρέπειας και αυταπάρνησης, ήταν μόλις 17 χρονών όταν την έστησαν στον τοίχο. Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου γεννήθηκε στις 16 Ιουλίου 1927 στην Αθήνα από Σπαρτιάτες γονείς. Η ίδια γεννήθηκε κι έζησε στην Αθήνα. Ήταν μαθήτρια Γυμνασίου και οργανωμένη στην ΕΠΟΝ, όπου είχε αναπτύξει έντονη απελευθερωτική δράση, παρά το νεαρό της ηλικίας της. Ενα κορίτσι από ευκατάστατη οικογένεια, που μιλούσε τέσσερις γλώσσες. Τα νιάτα, το πάθος, η ορμή την έκαναν να δοθεί ολόψυχα στον αγώνα για τη λευτεριά της πατρίδας. Η μικρή Ηρώ, που κάτω από την μπλε ποδιά της έκρυβε από προκηρύξεις μέχρι όπλα, ήταν ένα απ’ τα πιο μαχητικά μέλη της ΕΠΟΝ. Πρώτη στον αγώνα, πρώτη στα μαθήματα, πρώτη σ’ όλες τις εκδηλώσεις εναντίον των κατακτητών. Αφισοκολλήσεις, συνθήματα στους τοίχους, μεταφορά προκηρύξεων και παράνομου υλικού. Προκαλούσε τους Γερμανούς ακόμα και μπροστά στα μάτια τους. Ενα περίεργο παιχνίδι με τον θάνατο ήταν η ζωή της. Δεν γνώριζε τη λέξη κίνδυνος ή μπορεί το πάθος της σ’ αυτό που τόσο δυνατά πίστευε να την εμπόδιζε να δει τον οποιοδήποτε κίνδυνο. Όταν τη βασάνιζαν οι χιτλερικοί στην οδό Μέρλιν, όπου βρισκόταν το αρχηγείο της Κομαντατούρ, αναφέρεται ότι τους "μαστίγωνε" στη γλώσσα τους.

Μαθήτρια ακόμη του Γυμνασίου οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ και ανέπτυξε αντιστασιακή δράση κατά των δυνάμεως Κατοχής. Στις αρχές Ιουλίου του 1944, μία ομάδα των Ταγμάτων Ασφαλείας εισέβαλε στο σπίτι της οικογένειάς της στην οδό Βεΐκου 57 στο Κουκάκι και τη συνέβαλαν, αφού πρώτα τη βασάνισαν. Οι γονείς της, χρησιμοποιώντας τις γνωριμίες τους, κατόρθωσαν να την απελευθερώσουν. Αλλά μόνο προσωρινά... Τα Ες-Ες τη συνέλαβαν για δεύτερη φορά στις 31 Ιουλίου, ύστερα από ένα σαμποτάζ σε τρένο που μετέφερε πυρομαχικά για λογαριασμό των δυνάμεων κατοχής. Την έκλεισαν στα κρατητήρια της «Κομαντατούρ» στη οδό Μέρλιν και τη βασάνισαν για τρεις εβδομάδες, προκειμένου να μαρτυρήσει τους συντρόφους της στην οργάνωση. Αλλά ούτε τα βασανιστήρια, ούτε οι δελεαστικές προτάσεις που τις έκαναν απέδωσαν και τελικά την οδήγησαν στην πτέρυγα μελλοθανάτων του στρατοπέδου Χαϊδαρίου.

Στις 5 Σεπτεμβρίου 1944 οδηγήθηκε μαζί με άλλους 49 κρατουμένους στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής και εκτελέστηκε με 17 σφαίρες - όσα τα χρόνια της - για «παραδειγματισμό», όπως είπαν οι χιτλερικοί. Η Ηρώ έπεσε για τη λευτεριά της πατρίδας, 37 μέρες προτού απελευθερωθεί η Ελλάδα.

Φωτεινό παράδειγμα

Ξημερώματα της 5ης Σεπτέμβρη, μπήκε ο φρουρός φωνάζοντας «Ηρώ Κωνσταντοπούλου». «Εγώ είμαι» είπε περήφανα. «Έρχομαι». Η Λέλα Καραγιάννη, που επίσης κρατούνταν εκεί, την πλησίασε και της είπε: «Μπράβο, Ηρώ μου. Έτσι πεθαίνουν οι Ελληνίδες» κι έσκυψε και τη φίλησε για τελευταία φορά.

Οδηγήθηκε μαζί με 49 άλλους στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Εκτελέστηκε με 17 σφαίρες όσο και τα χρόνια της «προς παραδειγματισμό», όπως είπαν οι SS. «Υπομονή κι υπομονή, καρτέρι και καρτέρι, και τούτος ο Σεπτέμβρης τη Λευτεριά θα φέρει». Ήταν οι τελευταίοι στίχοι που έγραψε λίγο πριν την πάρουν για εκτέλεση. Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου όχι μόνο δεν λύγισε από τα βασανιστήρια αλλά με την κοφτερή της γλώσσα χτυπούσε Γερμανούς και συνεργάτες, με τα άψογα Γερμανικά που γνώριζε.

¨Ηταν τόσο ατρόμητη (εδώ πραγματικά ταιριάζει η λέξη), που ενώ βρισκόταν κρατούμενη στο Χαιδάρι, κατόρθωσε να αποκόψει τα ηλεκτρικά σύρματα και να βυθίσει στο σκοτάδι το στρατόπεδο των SS!

Χαρακτηριστικό είναι ότι όταν ρώτησαν ένα Γερμανό στρατηγό «γιατί τη σκοτώσατε; Ηταν μόλις 17 χρονών…» εκείνος απάντησε: «Γιατί τέτοιοι άνθρωποι είναι επικίνδυνοι για εμάς».

Εκείνη την μέρα εκτελέστηκε και η 16χρονη Αθηνά Χατζηεσθήρ. Είχαν προηγηθεί στις 17 Αυγούστου οι εκτελέσεις των 17χρονων κοριτσιών Διαμαντώς Κουμπάκη και Αθηνάς Μαύρου, οργανωμένες στην ΕΠΟΝ και οι δύο.

Στις 25 Ιουνίου της ίδιας χρονιάς, Γερμανικό πολυβόλο είχε γαζώσει την 16χρονη ΕΠΟΝίτισσα Ελένη Παπαγεωργίου.

Ο φόρος τιμής

Το κορίτσι αυτό και η ορμή της που την έκαναν να δοθεί στον αγώνα για τη λευτεριά της πατρίδας και που έδειξε αυταπάρνηση, θάρρος και αξιοπρέπεια στους γερμανούς εκτελεστές της αποτυπώθηκε ως ένδειξη τιμής της ένα άγαλμα στη πλατεία Τερψιθέος στον Πειραιά. Η μορφή του υποδεικνύει ένα κορίτσι με κοτσίδες ,το οποίο προτάσσει το στήθος του ανοίγοντας το ντεκολτέ με τα δυο χεριά του . Δίπλα από το πόδι της παρατηρούμε ένα αρκουδάκι .Το επιπρόσθετο στοιχείο αυτό αποτυπώνει τι ταίριαζε σε ένα παιδί τέτοιας ηλικίας.

Στο πληροφοριακό υλικό του αναγράφεται

Πεθαίνω τώρα που χαράζει

η λευτεριά όμως κάνω χαλάλι

τα νιάτα μου για την Ελλάδα

Ετών 17 Επονίτισσα

Εκτελέστηκε από τους Γερμανούς

Στις 5 – 09 – 1944

Στην Καισαριανή

Γλυπτής του αγάλματος της θεωρείται ο ελληνικής καταγωγής Νικόλαος Παυλόπουλος ή Νικόλας. Είναι ένας έμπειρος καλλιτέχνης με αυστηρές σπουδές και καλλιτεχνικό οικογενειακό περιβάλλον. Διάφορα έργα του τιμήθηκαν σε δημόσιο χώρο ή σε εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό αλλά και μετά το θάνατο του με τη δημιουργία του Δημοτικού Μουσείου γλύπτη Νικόλα στη γενέτειρα του όπου φυλάσσονται τα καλυτέρα εκθέματα του.

Παναγιώτης Βλαχάκος

Ο Παναγιώτης Βλαχάκος ήταν αξιωματικός του ελληνικού πολεμικού ναυτικού που έχασε τη ζωή του τον Γενάρη του 1996 κατά τη διάρκεια της κρίσης στα Ίμια εκτελώντας διατεταγμένη αποστολή αναγνωρίσεως. Μαζί με τον Παναγιώτη Βλαχάκο έχασαν τη ζωή τους και οι Χ. Καραθανάσης και Έ. Γιαλοψός.

Στις 31 Ιανουαρίου και ώρα 01:40 Τουρκικές ειδικές δυνάμεις αποβιβάζονται στη Μικρή Ίμια. Στις 05:30 της ίδιας μέρας ελικόπτερο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, που απονηώθηκε από τη φρεγάτα Ναυαρίνο για να διαπιστώσει την παρουσία των Τούρκων στη βραχονησίδα κατέπεσε κατά την επιστροφή του στη φρεγάτα και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός, σκοτώθηκαν.

Σχετικά με τις αιτίες πτώσης του ελικοπτέρου έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις. Η επίσημη θέση του Πολεμικού Ναυτικού είναι ότι το ελικόπτερο κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας και απώλειας προσανατολισμού του πιλότου (Vertigo). Την θέση αυτή υποστήριξε πρόσφατα ο πρώην αρχηγός ΓΕΝ ναύαρχος Αντώνης Αντωνιάδης, αναφέροντας μάλιστα πως η τουρκική φρεγάτα Γιαβούζ προσφέρθηκε να βοηθήσει, αλλά πήρε άμεσα από τους πιλότους του ελικοπτέρου αρνητική απάντηση. Ωστόσο, υπάρχει διαδεδομένη στην Ελλάδα η άποψη ότι το ελικόπτερο καταρρίφθηκε είτε από το Τουρκικό Ναυτικό είτε από τους τούρκους καταδρομείς που υπήρχαν πάνω στο νησί, και ότι η αληθινή αιτία της πτώσης αποκρύφτηκε προκειμένου να λήξει η κρίση και να μην οδηγηθούν οι δύο χώρες σε γενικευμένη σύρραξη ή ακόμα και σε πόλεμο